هر کلیه از چند بخش درست شده است که عبارتند از:
1-بخش قشری
قشر کلیه به صورت نواری است که کاملاً قسمت مرکزی را احاطه کرده است. ضمیمه هایی از قشر کلیه به قسمت مرکزی کلیه برآمده می شود که ستون های کلیوی نام دارند.
قسمت مرکزی (مدولا) ی کلیه از حدود ده جسم مخروطی به نام هرم های کلیه تشکیل شده است.
هرم های کلیوی به صورتی قرار می گیرند که نوکشان به سمت مرکز کلیه و قاعده آن به طرف قشر کلیه است. به نوک هرم ها پاپیلای کلیوی می گوییم. پاپیلای کلیوی توسط کالیس های فرعی احاطه می شوند (کالیس های فرعی ادرار را دریافت می کنند و قسمت ابتدایی مجرای اند که در نهایت میزنای ها (حالب ها) را می سازند.
چند کالیس فرعی (سه تا هفت تا) به هم متصل شده و یک کالیس اصلی را تشکیل می دهند و دو یا سه کالیس اصلی به هم متصل شده لگنچه کلیه را می سازند که انتهای فوقانی قیفی شکل میزنای است.
میزنای
میزنای ها (حالب ها) مجرای عضلانی ضخیمی اند که ادرار را از کلیه به مثانه منتقل می کنند. در بدن دو میزنای وجود دارد. میزنای حدود 25 سانتی متر طول دارد که قسمتی از آن در شکم و قسمتی در لگن قرار دارد. قطر میزنای سه میلی متر است. میزنای در مثانه ها مانند یک دریچه عمل می کند. به طوری که مانع برگشت ادرار از مثانه به میزنای می شود. سوراخ های میزنای در مثانه پر پنج سانتی متر و در مثانه خالی 5/2 سانتی متر از هم فاصله دارند.
میزنای از روی ابتدای سرخرگ ایلیاک یا انتهای سرخرگ ایلیاک مشترک عبور می کند.
میزنای ها در سه نقطه از مسیرشان تنگ می شوند:
1-محل تلاقی میزنای و لگنچه
2-جایی که میزنای از روی شریان ایلیاک مشترک می گذرد، تنگ می شود (این نکته به نکته قبلی ارتباط دارد).
3-جایی که میزنای به دیواره مثانه وارد می شود (در حقیقت مسیر میزنای از کلیه به مثانه است تا ادرار را در آن تخلیه کند).
تنگی های طبیعی میزنای مکان های مناسبی برای تجمع سنگ های میزنای هستند. برای کلیه پنج بخش قایل شده اند: رأسی- بالایی- میانی- پایینی و عقبی.
پوشش های کلیه:
1-کپسول لیفی- غشای نازکی است که نمای خارجی کلیه ها را می پوشاند به درون سینوس کلیوی نیز نفوذ کرده و آن را فرش می کند (سینوس به معنی حفره یا فضا و سینوس کلیوی فضایی است در کلیه که سرخرگ و سیاهرگ کلیوی و لگنچه به آن باز می شوند.
کپسول کلیوی در حالت طبیعی به راحتی از کلیه جدا می شود ولی در برخی بیماری ها به سختی به کلیه چسبیده و از آن جدا نمی شود.
2-درست خارج از کپسول کلیوی چربی دور کلیوی وجود دارد که به طور کامل کلیه را احاطه می کند. این چربی در کناره های کلیه ضخیم تر است و فضای خالی سینوس کلیوی را هم اشغال می کند.
3-تا حالا گفتیم که کلیه را کپسول و چربی دور کلیوی احاطه کرده اند. سومین چیزی که کلیه را احاطه کرده و روی چربی کلیوی قرار گرفته یک غشا به نام فاسیای کلیوی است (فاسیا در آناتومی زیاد به کار می رود. به طور ساده به ورقه یا نواری گفته می شود که عضلات و اعضای مختلف را احاطه می کند و یا به ورقه یا نواری که به عنوان مثال در عمق پوست قرار دارد فاسیا می گویند). غده های فوق کلیه که بالای کلیه ها قرار دارند هم توسط فاسیای کلیوی پوشیده شده اند و توسط یک تیغه نازک از کلیه ها جدا شده اند (فاسیای کلیوی در هر عمل جراجی روی کلیه باید بریده شود).
4-آخرین پوشش کلیه چربی کنار کلیوی است (دقت کنید که چربی قبلی، چربی دور کلیوی بود که به طور کامل کلیه را احاطه می کرد. اما این مورد آخر، چربی کنار کلیوی است که بیشتر درعقب و پایین کلیه ها دیده می شود و ناودان مجاور مهره ها را پر می کند و بالشتکی برای کلیه هاست.
